Kamer geeft groen licht voor nieuw aanklampend terugkeerbeleid

De Kamer heeft donderdag het licht op groen gezet voor het wetsontwerp van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V), dat een aanklampend terugkeerbeleid moet invoeren. Kinderen mogen niet opgesloten worden, maar medische onderzoeken kunnen verplicht worden.

Minstens 100.000 mensen verblijven illegaal in ons land. De overheid ondervindt namelijk de grootste moeite om die mensen terug te sturen naar hun land van afkomst.

Het ontwerp van staatssecretaris de Moor moet het in de toekomst makkelijker maken om mensen in illegaal verblijf terug te sturen naar hun land van herkomst. Dat gebeurt onder meer aan de hand van een versterking van de Dienst Vreemdelingenzaken en een verhoogde capaciteit voor de gesloten terugkeercentra.

Concreet komen er bij de Dienst Vreemdelingenzaken meer 'ICAM-coaches' om vreemdelingen individueel op te volgen en aan te sporen om vrijwillig terug te keren naar het land van herkomst. De hervorming voorziet ook een medewerkingsplicht, onder meer voor medische onderzoeken.

Terugkeerders zouden niet meer alleen door agenten van de luchtvaartpolitie begeleid kunnen worden, maar ook door ambtenaren van de Dienst Vreemdelingenzaken.

Geen opsluiting minderjarigen

Op vraag van de groene regeringspartijen voert de tekst echter ook een verbod in op de opsluiting van minderjarigen in die centra. Woonstbetredingen bij mensen die uitgeprocedeerd zijn, staan er dan weer niet in.

De rechtse oppositie van N-VA en Vlaams Belang had moeite met die laatste twee elementen, en dus werd het ontwerp meermaals vertraagd in de Kamer. Met de steun van PVDA en de kleinere oppositiepartijen Les Engagés en Défi werden meermaals amendementen op het ontwerp naar de Raad van State gestuurd, waardoor de tekst bleef liggen.

Vorige week volgde een lang debat in de plenaire vergadering, waarna het aanklampend terugkeerbeleid donderdag op de valreep alsnog groen licht kon krijgen. Volgende week woensdag, op 40 dagen voor de verkiezingen, wordt de Kamer ontbonden.

Ngo's bezorgd

Artsen Zonder Grenzen en Dokters van de Wereld maken zich zorgen over een aantal maatregelen in de migratiehervorming, die een "bijzonder schadelijke impact kunnen hebben op de gezondheid van mensen." De ngo's verwijzen onder meer naar de verplichte medische onderzoeken die worden ingevoerd.

"Een meerderheid in het parlement stemt dus voor een wet waarbij verplichte medische onderzoeken niet worden uitgevoerd in het belang van de patiënt en zijn gezondheid, maar uitsluitend in het kader van een administratieve procedure, namelijk gedwongen uitzetting", stellen de medische humanitaire organisaties in een reactie.

"De wet voorziet bovendien dat deze verplichte onderzoeken kunnen gepaard gaan met het gebruik van "dwangmethoden" zoals handboeien, armbanden en andere vormen van fysiek geweld."

Ze stellen dat die nieuwe regels directe risico's vormen voor het welzijn van mensen in detentie. "Dergelijke praktijken zijn in strijd met de medische ethiek en het 'do no harm'-principe", stellen ze.

De maatregelen maken volgens de organisaties de weg vrij voor mishandelingen met fysieke en psychologische gevolgen voor de gezondheid van mensen.

De ngo's zijn wel tevreden dat er een verbod komt op de opsluiting van minderjarigen in gesloten centra.