8 oktober: Politieke strijd in Sint-Joost-ten-Node

De Madoutoren is vernieuwd en wordt bevolkt door de Europese Commissie, en het verlaten stationnetje aan de Leuvensesteenweg is vertimmerd tot een jazzcentrum en heet nu Jazzstation. Sint-Joost-ten-Node heeft de jongste zes jaar een aantal ingrijpende veranderingen ondergaan. Hiermee is de periode-Cudell verleden tijd.

Madoutoren, spiegel van de toekomst
Sint-Joost was Guy Cudell (PS), en Guy Cudell - die de kleinste, dichtstbevolkte en armste gemeente van het land meer dan veertig jaar heeft bestuurd - was Sint-Joost. In de marge hiervan had je ook nog de Turkse restaurantjes aan de Leuvensesteenweg en de keten van kledingwinkels Dod. Het bestuur onder Cudell hing soms met haken en ogen aan elkaar, maar geld was er nu eenmaal niet en Cudell had de verdienste dat hij ervoor zorgde dat de gemeente bleef functioneren.

Dat kan na zes jaar ook gezegd worden van Jean Demannez, die Cudell na zijn overlijden in 1999 opvolgde. Het is geen sinecure om, op een kluit van 1,1 vierkante kilometer, zoveel arme mensen (de jeugdwerkloosheid beloopt 40 procent) zo dicht op elkaar zonder al te grote problemen te laten samenleven. Dat er nog veel werk aan de winkel is, geeft Demannez zelf grif toe, maar met de renovatie van de kantoortorens, de wijkcontracten en de heraanleg van het Rogierplein staat Sint-Joost op de kaart. De gemeente is niet langer alleen maar de armste gemeente van het land.
De renovatie en/of heropbouw van de Madoutoren, de Rogiertoren en de Botanic Building zijn weliswaar privé-initiatieven, maar ze brengen de gemeente kantoorbelastingen op, of - in het geval van de Madoutoren - ze kunnen er op termijn voor zorgen dat cafés, restaurants en winkels in de buurt een nieuw publiek kunnen aanspreken.

Geld, geld, geld
Het schepencollege - PS, PRL en SP.A - heeft heel wat externe geldbronnen kunnen aanboren, bijvoorbeeld om de Ateliers Mommen aan te kopen. Burgemeester Jean Demannez en zijn collega's wilden absoluut dat de historische site een kunstenaarskolonie blijft herbergen, maar ze moesten noodgedwongen aankloppen bij de federale regering voor de aankoop van het pand. Demannez, die zelf drummer is in een jazzorkestje, wou ook een van zijn dromen realiseren. Het oude stationnetje van Sint-Joost aan de Leuvensesteenweg, dat al sinds 1919 stond te verkommeren, is vertimmerd tot het Jazzstation, een jazzcentrum met (inter)nationale uitstraling dat muziekliefhebbers van heinde en verre moet kunnen bekoren, zo droomt de burgemeester. De oppositie van Ecolo, CDH en FDF was niet unaniem gelukkig met die keuze, omdat ze te weinig gericht is op de inwoners van Sint-Joost.

Sint-Joost mag dan al zijn vierde wijkcontract hebben, de grootste mutatie die de gemeente de jongste tien jaar ondergaan heeft, is de omgeving van het Noordstation, aan de Vooruitgangstraat. In de schaduw van de Belgacomtorens werd een nieuwe wijk opgetrokken die een nieuwe sociale klasse - middeninkomens, waaronder nogal wat Vlamingen - heeft aangetrokken. Ondertussen is ook de Rogiertoren vernieuwd en staat de heraanleg van het Rogierplein op stapel. Het schepencollege en minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) zijn even in de clinch gegaan over het concept, maar de strijdbijl werd al vlug begraven en het ontwerp ziet er aantrekkelijk uit. Het Rogierplein met zijn hotels is dan ook uitzonderlijk belangrijk voor Sint-Joost, want naast kantoren zijn het vooral hotels die geld in het laatje brengen voor de gemeente. Een nieuwe rist winkels onder de Brabanttunnel, die de gelijknamige straat met het Rogierplein verbindt, moet de nieuwe look afmaken.

Heisa
Tot voor een halfjaar leken Demannez en zijn schepenen op rozen te zitten. De ruzie in de liberale poot veroorzaakte even een paar rimpels. Schepen Nezahat Namli stapte uit onvrede met haar partijgenoot Geoffroy Clerckx over naar de PS, en daarmee leek de kous af. Het kleurrijkste college van het land (twee schepenen van Turkse origine, een van Marokkaanse en een van Congolese afkomst) kon jarenlang op veel sympathie van publiek en media rekenen. Maar de PS-schandalen in Charleroi inspireerden de oppositie, die grof geschut bovenhaalde. Resultaat: twee schepenen die een gemeentelijk appartement huurden, zoeken een ander onderkomen, en een derde schepen, Charlie Uyttendaele (PS), kon niet bewijzen dat hij in de gemeente woonde zoals de wet het voorschrijft en nam daarop ontslag. Ook eerste schepen Josée Vandenbemden (PS) werd in het defensief gedwongen, maar de beschuldiging dat zij niet in Sint-Joost woonde, bleek ongegrond. Het toekennen van gemeentelijke woningen is in het arme Sint-Joost een groot punt van discussie: moeten gemeentelijke woningen in de eerste plaats naar de meest behoeftigen gaan, of zijn ze een instrument om ook middeninkomens aan te trekken?

Haalt Jean Demannez met zijn Lijst van de Burgemeester de absolute meerderheid of moet hij een coalitiepartner zoeken? De relaties met PRL, dat samen met het FDF met een eigen lijst opkomt en niet meer op de LB staat zoals zes jaar geleden, zijn verzuurd. Ecolo heeft senator Zoé Genot op kop van de lijst geplaatst, en Eric Jassin (CDH) staat te springen om mee te besturen. En dan is er nog een nieuwkomer: de 'gedreven' Thierry Balsat (ex-CDH) komt met een eigen lijst op.

BALANS


positief

■ Het verlaten stationnetje wordt een heus centrum voor jazz.
■ Gemeente en Gewest worden het eens over de heraanleg van het Rogierplein.
■ Scholen en woningen werden gerenoveerd.
■ Het OCMW kreeg een nieuwe behuizing.

negatief

■ Feestzalen zoals de Damla zorgen al te lang voor overlast.
■ Er zijn chaotische verbouwingstoestanden aan priv¨¦woningen.
■ Toen er kritiek kwam op schepenen die in gemeentelijke appartementen wonen, liep de communicatie mank.
■ Schepen Charles (Charlie) Uyttendaele (PS) moest opstappen omdat hij niet in de gemeente woont.